Thema’s > Europese Unie
Vanaf 1 mei 2004 behoort Slowakije tot de EU.
Het politieke programma van maart 1990 vermeldde reeds dat Tsjechoslowakije zich graag wil aansluiten bij de Europese Unie. Deze wens resulteerde op 16 december 1991 in een officieel samenwerkingsverband, de zogenaamde “Europa Overeenkomst”, tussen Tsjechoslowakije en de EU. De breuk tussen de Tsjechische en Slowaakse Republieken in 1993 maakte het nodig met beide staten nieuwe Europa Overeenkomsten te sluiten.
Bij het door de grondwet voorgeschreven referendum over de toetreding tot de EU van 16 en 17 mei 2003 stemde (bij een opkomst van 54,12% van de kiesgerechtigden) 92,46% voor de toetreding. Op 1 juli 2003 is het EU toetredingsverdrag door het Parlement geratificeerd.
In juni 1995 heeft Slowakije het lidmaatschap van de Europese Unie aangevraagd met de opmerking dat de Slowaakse regering verwacht rond het jaar 2000 te kunnen voldoen aan de tijdens de Europese Top van Kopenhagen in 1993 vastgestelde voorwaarden voor het EU-lidmaatschap.
In het in 1997 gepubliceerde rapport “Agenda 2000” van de Europese Commissie staat dat toetreding van Slowakije nog even op zich zal moeten laten wachten. Slowakije is nog niet in staat om in voldoende mate aan de belangrijkste voorwaarden (de garantie van een democratisch politiek systeem, een stabiele rechtsorde, handhaving van de mensenrechten en een functionerende markteconmie) te voldoen. De Europese Commissie heeft de Raad van Ministers daarom aanbevolen met toetredingsonderhandelingen nog even te wachten. De situatie in Slowakije wordt nauwlettend in de gaten gehouden en samenwerking blijft voorlopig nog bestaan op basis van de Europa Overeenkomst. Net als de andere landen van Midden- en Oost-Europa die nog niet voldoen aan de voorwaarden van Kopenhagen is het Slowakije wel toegestaan de onderhandelingsconferentie, die op 12 maart 1998 in Londen begon, als toehoorder bij te wonen.
Slowakije heeft met 18,6% verreweg de hoogste werkloosheid van alle kandidaten. Slowakije voldoet wel aan de eisen over democratie en heeft aanzienlijke vooruitgang geboekt bij hervorming van het ambtenarenapparaat. Slowakije heeft weinig problemen met de overname van de Europese wetgeving. De EU vindt wel dat Slowakije structurele hervormingen door moet voeren om de werkloosheid te kunnen bestrijden.
Op 1 mei 2004 is toch ook Slowakije daadwerkelijk toegetreden tot de Europese Unie, samen met negen andere landen, namelijk Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië en Tsjechië.