Plaatsen > Bardejov

Bardejov  is één van de 78 Slowaakse Gemeenten.

Bardejov is een stad met meer dan dertigduizend inwoners. Bardejov  ligt in het noordoosten van Slowakije en is het centrum van de regio Horný Šariš, gelegen aan de rechteroever van de rivier Topľa, aan de voet van de Lage Beskoden (Nízke Beskydy) en in de buurt van voormalige verbindings- en handelsroutes die van de Baltische naar de Zwarte Zee liepen.

Bardejov, staat op de erfgoedlijst van Unesco.  Bardejov is ontstaan in de 13e en 14e eeuw met een karakteristiek plein en stratenplan. Het stadje was een belangrijke pleisterplaats voor het handelsverkeer tussen de Zwarte en Baltische zee.

De eerste sporen, die de mens hier heeft achtergelaten dateren al van het vroegere Paleolithicum (twintigduizend jaar voor Christus). In het latere steentijdperk (Aenolithicum) van 1900 tot 1800 voor Christus, bestond hier al een gestructureerde nederzetting. Deze werd in het jaar 1241 voor de eerste keer onder de naam “Bardejeuejev” genoemd in het register van een Ipatische kroniekschrijver in verband met de terugkomst van vorst Daniël uit Hongarije na vruchteloze onderhandelingen over het huwelijk van zijn zoon met de koninklijke dochter. Een andere schriftelijke vermelding van terra Bardfa dateert uit 1247 en houdt verband met territoriale geschillen tussen Duitse kolonisten uit de omgeving van Prešov en cisterciënzers uit het Poolse Koprziwnice. In 1320 verleent de regent uitgebreidere privileges aan de Duiters die zich hier vestigden, in 1352 verkrijgt de stad ook het recht om jaarmarkten te houden en in 1376 wordt Bardejov een vrije koninklijke stad met dezelfde privileges zoals Buda of Košice.

St. Egidiuskerk en raadhuis
Destijds al had Bardejov vestingmuren, torens en een rechthoekig marktplein. De noordkant van het plein wordt afgesloten door de monumentale rooms-katholieke St. Egidiuskerk, daterend uit begin 14e eeuw. In de eerste helft van de 15e eeuw is die verbouwd tot een kerk met drie beuken. Tot vandaag de dag bleef in de kerk het kostbare interieur behouden, zoals de laatgotische vleugelaltaren en een koorgestoelte uit 1465. Tegenhanger van de kerk is het stedelijk raadhuis met kostbare portalen, rijkversierde geveltoppen met in de raadzaal een gegraveerd cassetteplafond en met inlegwerk versierde renaissancistische deuren, enz. Het raadhuis verbindt architectonisch laat-gotische met vroege-renaissancistische elementen van over de Alpen en dit maakt het gebouw uniek in Slowakije. Tegenwoordig zijn daar de kostbaarste voorwerpen uit het Museum van Horný Šariš samengebracht. Naast deze representatieve gebouwen bezat de stad ook molens, een wijnhuis, bierhuis, slachthuis, gevangenis, blekerij, mangelerij, een stadswaag, een linnenopslagplaats en andere gebouwen. Speciale aandacht verdienen de vestingwerken van de stad. Als een van de meest volmaakte gotische stadsvestingwerken behoort die tot het Europees Fonds voor cultureel erfgoed.

Marktplein
De 15e eeuw heeft Bardejov een uitzonderlijke economische bloei gebracht, die verband hield met de ontwikkeling van ambachten (vooral van linnenproductie) en handel. Wat het aantal ambachten en gildeverenigingen in Slowakije betreft, stond alleen Bratislava, Košice en Levoča er beter voor. De woonhuizen, die wij tegenwoordig op het plein kunnen bewonderen, stammen uit de 15e eeuw. In de eerste helft daarvan stonden in de stad al zo’n 500 huizen. Ze worden in hun afwerking gekenmerkt door hoge geveldaken en houten spuwers, die uit de goten staken. Het plein wordt voornamelijk omzoomd door burgerhuizen met twee zijvleugels, waarvan het oorspronkelijke gotische grondplan behouden bleef. Sommige van deze huizen zijn op een later tijdstip verbouwd in renaissancistische of gotische stijl. Honderdvijfentwintig van de in totaal 143 objecten in de historische kern van Bardejov staan ingeschreven in de lijst van cultuurmonumenten van Slowakije.

Joodse badhuizen en synagogen
IN de buurt van het stadscentrum bevindt zich een urbanistische curiositeit van Oost-Slowakije: een bewaard gebleven complex van joodse badhuizen en synagogen – een overblijfsel van een suburbaan centrum uit het einde van de 18e eeuw, dat planmatig en volgens Talmud-voorschriften is gebouwd.

Bardejov was de eerste Slowaakse stad (destijds ook nog Tsjechoslowaakse) waaraan het internationale curatorium van de stichting ICOMOS bij UNESCO een gouden medaille verleende voor de inspanning tot behoud en vernieuwing van dit kostbaar cultureel erfgoed.

Cultureel erfgoed
De inschrijving in de Lijst van Wereld Cultuurschatten in 2000 heeft de stad gekregen dankzij het zeldzaam goed bewaarde urbanistische structuurconcept van deze middeleeuwse vestingstad in Midden-Europa.

Het middeleeuwse vestingwerk en de architectuur van Bardejov lokt elk jaar talrijke bezoekers, die soms van heel ver komen. Ook de patiënten brengen er een bezoek, die in het naburige kuuroord Bardejovské kúpele verblijven en daar een behandeling ondergaan. In de zomermaanden organiseert de stad elk jaar een breed scala aan culturele evenementen, zoals orgelconcerten in de St. Egidiusker en de traditionele jaarmarkt eind augustus.

Omgeving
Daarnaast is ook de wijde omgeving een populaire bestemming voor toeristen, omdat dit gebied veel mogelijkheden tot aantrekkelijke uitstapjes biedt. In het naburige Hervatov bevindt zich het oudste houten kerkje in het Karpatengebied, dat dateert uit de 15e eeuw. In de zes gemeenten bevinden zich kostbare houten kerkjes naar oostelijke traditie. Aan de rand van Bardejovské kúpele zijn in een openluchtmuseum de meest typische voorbeelden van traditionele volksarchitectuur uit Oost-Slowakije samengebracht. In de buurt van de verdedigingsburcht Zborov ligt een van de oudste natuurreservaten waar oude eiken, beuken en haagbeuken groeien. Het natuurreservaat Becherovská tisina is een van de grootste gebieden in de Karpaten, waar de taxusboom voorkomt. Een aangename plaats voor uitstapjes in een uniek berglandschap is Čergov, waar men een fraai panoramisch uitzicht heeft op de omliggende bergen.